Blessing in Disguise एकान्त: लुकेको आशिष्
COMMUNITY
बुद्धले आत्म-प्राप्तिको खोजीमा धेरै वर्ष एकान्तमा बिताए। त्यसै गरी ईसाई धर्ममा एक्लोपनको सबैभन्दा बढी महत्त्व छ। जेरुसेलम नजिकैको जैतुनको बगैंचामा येशूलाई प्रायः प्रार्थना र चिन्तनमा एक्लै समय बिताएको चित्रण गरिएको पाइन्छ । त्यसै गरी इस्लाममा चालीस वर्षको उमेरमा मक्काको बाहिरी भागमा रहेको गुफामा एकान्त हुँदा कुरानको पहिलो पदहरू मुहम्मदलाई प्रधान दूत गेब्रियलद्वारा प्रकट गरिएको थियो।भगवान शिवलाई प्रायः पहाडहरूमा ध्यान गरिरहेको चित्रण गरिएको छ र प्रायः गहिरो चिन्तनमा देखाइएको छ। एक्लोपनको विषयवस्तु एक विशेषता जस्तो देखिन्छ जसले आन्तरिक प्रतिबिम्बको महत्त्व र आत्म-विकासको लागि एक शक्तिशाली उत्प्रेरणालाइ जोड दिन्छ।
तर हामीमध्ये धेरैको लागि एक्लोपनको अवधारणाले सामाजिक अस्वीकृति र बहिष्कारको अनुभूति हुन् सक्छ। एकान्तलाई प्राय नकारात्मक गुणको रूपमा लिइन्छ जुन कुनै पनि हालतमा सहि प्रमाणित हुन् सक्दैन।
डिजिटल युगको निरन्तर प्रयोगले हामीलाई सधैं जोडिएको, सधैं सम्पर्कमा रहेको महसुस गराउछ।
सन् १८१६ मा जन्मेका नित्से जर्मन दार्शनिक थिए। महानता हासिल गर्न एक्लै उभिने र मानिसहरुको भीडबाट टाढिने साहस हुनुपर्छ भन्ने उनको विश्वास थियो । नीत्सेले एकान्तमा अस्तित्वको गहिरो प्रश्नहरूको सामना गर्न सकिन्छ र आफू वास्तवमा को हो भनेर साहसलाई परिचालन गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वास गर्थे।
स्विस मनोचिकित्सक कार्ल जंग लेख्छन्: एकान्तमा हाम्रो भित्री अन्धकारको सामना गरेर हामी अरूको संघर्षलाई राम्रोसँग बुझ्न र सहानुभूति दिन सक्छौं। एकान्तको शान्तिमा हामी हाम्रो छायाँलाई चेतनामा निम्तो दिन सक्छौं।
हाम्रो निरन्तर विचलन र विचलनको आवश्यकता हामीसँग हाम्रो असन्तुष्टिको लक्षण हो। हामी हाम्रो आफ्नै विचार र भावनाहरूको सामना गर्नबाट बच्नको लागि निरन्तर गतिविधि र साथ् सहयोग खोज्छौं। सायद एकान्तबाट यो सामूहिक उडान नै मानसिक रोग र कमजोरीको नयाँ मानक हो।
१७ औं शताब्दीका दार्शनिक ब्लेज पास्कलले यस्तो टिप्पणी गरेका थिए "मानवताका सबै समस्याहरू मानिसको आफ्नो कोठामा चुपचाप बस्न नसक्ने कारणले उत्पन्न हुन्छ।" यद्यपि, यो सजिलो काम होइन किनकि यसको लागि साहस, धैर्यता र आफ्नो बारेमा असहज सत्यहरूको सामना गर्ने इच्छा चाहिन्छ। एकान्तमा हाम्रो छायाँको सामना गरेर र एकताबद्ध गरेर हामी हाम्रो भाग्यको नियन्त्रण लिन सक्छौं।
त्यसैले आफ्नो सामान्य दैनिक दिनचर्यामा फर्कनु अघि सोच्नुहोस् कि तपाईको एकान्तसँग कस्तो सम्बन्ध छ ? के तपाइँ भिड बाट अलग भएर पूर्ण रुपमा आफुलाई पाउन सक्नु हुन्छ ? धेरै मनहरु मिलाएर मात्र पूर्ण हुने हैन एउटा मनलाई नियन्त्रणमा राख्नको लागि पनि एकान्तपनले निकै सहयोग पुर्याउदछ। त्यसैले एकान्त एक्लो हुनु हैन पूर्ण हुनु हो। भिडमा प्राय जसो आफु हराउने खतरा हुन्छ।